Home » Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en Omgevingswet: dit moet je weten

Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en Omgevingswet: dit moet je weten

De nieuwe Omgevingswet is sinds 1 januari 2024 van kracht. De wet heeft ingrijpende gevolgen voor talloze branches. Waar moet je rekening mee houden?

De nieuwe Omgevingswet is op 1 januari 2024 ingevoerd. De wet bundelt en moderniseert de regels voor de leefomgeving.

In de Omgevingswet speelt het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) een belangrijke rol.

• In de Omgevingswet staat wat een milieubelastende activiteit is.
• Het Bal wijst aan voor welke milieubelastende activiteiten de rijksregels gelden.

Burgers, bedrijven en overheden moeten zich aan de regels houden als ze milieubelastende activiteiten uitvoeren. In bepaalde gevallen is ook een omgevingsvergunning nodig. De voorwaarden hiervoor staan in de Omgevingswet.

???? Wat is het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)?
Het Bal is een soort handleiding voor ondernemers om de leefomgeving schoon en veilig te houden. In het Bal staan de regels van het Rijk voor activiteiten in de fysieke leefomgeving. Ook meldt het Bal of voor een activiteit een melding of omgevingsvergunning nodig is, en wie toezicht houdt.

Voedingsmiddelenbranche en Bal, dit valt eronder

In het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) staan o.a. landelijke milieuregels voor de nutssector en de industrie. Bekijk een overzicht met regels per bedrijfstak bij het Informatiepunt Leefomgeving.

Paragraaf 3.4.8 van het Bal gaat over milieubelastende activiteiten in de voedingsmiddelenindustrie. Het gaat om activiteiten die schadelijk kunnen zijn voor het milieu. De nadelige gevolgen zijn vooral verontreiniging van de bodem, verontreiniging van de lucht, geur, lozingen en gebruik van energie.

De milieubelastende activiteit bestaat uit de kernactiviteit en eventuele functioneel ondersteunende activiteiten.

???? Wat is het verschil tussen een kernactiviteit en functioneel ondersteunende activiteiten?

Een ‘kernactiviteit’ is de hoofdactiviteit zelf. Veel activiteiten hebben ook ‘functioneel ondersteunende activiteiten’. Denk aan technische ondersteuning van de kernactiviteit, of facilitaire voorzieningen zoals een bezoekersruimte, laboratorium of showroom.

Kernactiviteiten voedingsbranche in het Bal

Het Bal onderscheidt deze kernactiviteiten in de voedingsmiddelenbranche:

• Een IPPC-installatie die valt onder categorie 6.4 van bijlage 1 van de Richtlijn industriële emissies (Rie).
• Het slachten van meer dan 10.000 kg levend gewicht aan dieren per week.
• Het maken en bewerken van dierlijke of plantaardige oliën of vetten.
• Het maken en bewerken van voedingsmiddelen voor landbouwhuisdieren.
• Het met een stookinstallatie met een nominaal thermisch ingangsvermogen van meer dan 100 kW maken van:
  
  – zetmeel of suiker
  – vismeel of visolie
  – levensmiddelen of voeder.

Vrijwel alle grootschalige voedingsmiddelenproductie wordt dus aangemerkt als een milieubelastende activiteit. Zoals het verwerken van groente en fruit, vleeswaren, snacks, sauzen en kruiden.

De kleinschalige bereiding van voedingsmiddelen vallen niet onder de regeling. Voor o.a. bedrijfskantines, sportkantines en restaurants gelden andere regels.

Wanneer valt een activiteit niet onder de kernactiviteit?

De regels uit paragraaf 3.4.8 van het Bal gelden niet, als de activiteit alleen wordt verricht:

• Als huishoudelijke activiteit of bij het uitoefenen van beroep of bedrijf aan huis.
• Voor educatieve doelen (bijvoorbeeld een onderwijsinstelling met praktijklokalen voor vakonderwijs).
• Voor eigen landbouwhuisdieren bij een veehouderij (zoals koeien, schapen, geiten, varkens en kippen).

Deze uitzonderingen gelden niet voor IPPC-installaties en niet voor het slachten van meer dan 10.000 kg levend gewicht aan dieren per week.

Functioneel ondersteunende activiteiten in het Bal

Hoofdstuk 3 van het Bal begint steeds met het omschrijven van een ‘kernactiviteit’. Is er sprake van ‘functioneel ondersteunende activiteiten’ die die kernactiviteit ondersteunen, dan worden die ook genoemd. Samen vormen ze de milieubelastende activiteit waar de regels van de paragraaf voor gelden.

In het Bal staan onder andere beschrijvingen voor functioneel ondersteunende activiteiten als:

• Stookinstallatie: 3.2.1
• Koelinstallatie: 3.2.5
• Opslagtank voor gassen: 3.2.7
• Opslagtank voor vloeistoffen: 3.2.8
• Opslaan van gevaarlijke stoffen in verpakking: 3.2.9
• Laboratorium: 3.7.5

Bij de milieubelastende activiteit staat welke regels uit hoofdstuk 4 en hoofdstuk 5 van het Bal van toepassing zijn. Ze gelden voor de hele activiteit, dus ook de functioneel ondersteunende activiteiten.

???? Tip. De regels voor de voedingsmiddelenindustrie staan in paragraaf 4.28 van het Bal. Bij Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) kun je de volledige Bal met een geïntegreerde toelichting downloaden.

Activiteiten waarvoor omgevingsvergunning nodig is

In bepaalde gevallen is ook een omgevingsvergunning nodig. Dit is in de volgende situaties het geval:

• Een IPPC-installatie die valt onder categorie 6.4 van bijlage 1 van de Richtlijn industriële emissies (Rie). Voor het lozen van afvalwater op het oppervlaktewater is ook een omgevingsvergunning nodig.
  
• Het exploiteren van een andere milieubelastende installatie voor:
  
  – het maken van dierlijke of plantaardige oliën en vetten
  – het maken van conserven van dierlijke en plantaardige producten
  – het maken van zuivel
  – het brouwen van bier of het mouten
  – het maken van siroop of suikerwaren
  – het slachten van dieren
  – het maken van zetmeel
  – het maken van vismeel of visolie
  – het maken van suiker
  
• Het maken of bewerken van voedingsmiddelen voor landbouwhuisdieren.

Een omgevingsvergunning is vaak nodig vanwege de Rie of de MER-beoordeling.

Voor andere activiteiten die onder de kernactiviteit voedingsmiddelenindustrie vallen geldt geen vergunningplicht. Voor de functioneel ondersteunende activiteiten kan wél een vergunning nodig zijn.

Informeer tijdig bevoegd gezag

Is voor je activiteit een omgevingsvergunning nodig, dan moet je de overheid hiervan bijtijds op de hoogte stellen. De indieningseisen voor een vergunningaanvraag staan in de Omgevingsregeling.

Nog meer regels en voorschriften voor voedingsmiddelenbranche

Niet alle regels voor de voedingsmiddelenindustrie staan in het Bal. Er kunnen ook regels staan in:

• Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), bijvoorbeeld energiebesparende maatregelen
• Het omgevingsplan van de gemeente, bijvoorbeeld over geluid en geur
• De omgevingsverordening van de provincie
• De waterschapsverordening van het waterschap

Implementatie Omgevingswet: AdbLOM adviseert en voert uit

Werk je in de voedingsmiddelenindustrie, dan moet je aan de slag met de Omgevingswet. Het implementeren van de regels uit het Bal is echter uitdagend, tijdrovend en kostbaar. Werk daarom samen met de experts van milieuadviesbureau AdbLOM.

Vanuit onze kennis, ervaring en betrokkenheid ondersteunen wij je met advies en uitvoering. Daarbij kijken we naar de regels en laten we die optimaal werken voor jouw organisatie. Nu en in de toekomst.

Neem contact op voor persoonlijk advies.

Milieuadviesbureau AdbLOM
038 – 457 90 56
info@adblom.nl